1. uşaq olmaq öyrəniləcək bir şey deyildir, ancaq ana-ata (valideyn) olmaq öyrənilməsi vacib olan bir məsələdir. uşağını məhv etmək istəyən valideynlər üçün bir neçə maddə yazdım ki, bu maddələri sırasıyla yerinə yetirmək məcburiyətində deyilsiniz. uşağınızın yaşına görə istədiyiniz maddədən başlaya bilərsiniz. hətta bütün maddələrə eyni zamanda da başlaya bilərsiniz ki, bu zaman həm ailənizin, həm də uşağınızın məhv olmasını qaranti altına almış olarsınız.

1. maddə. uşağınızın hər səhv hərəkətində "bu hərəkətin doğru deyil", "bu hərəkətinlə mənim xətrimə dəyirsən", "bu hərəkətini mən sevmədim" deyin. sonunda ya səhv etməkdən dəli kimi qorxan və başqalarını da səhv etməklə qorxudan və ya istəyə istəyə səhv hərəkət edən və bundan da kef alan, amma dərs çıxartmayan bir uşağı qarantilədiniz.

2. maddə. bir məsələni/misalı (dərs, oyun) həll etməyə çalışan və fərqli yolları istifadə edənn uşağınıza "bunu belə yox belə etmək lazımdır", "bax belə edəcəksən" deyib onun performansını və həll yollarını diqqətə almayaraq o işin necə həll olnacağını başa salmağa çalışın. bu zaman özünə güvənməyən, hər zaman birisindən asılı olan uşağın ilk təməllərini atırsınız.

3. maddə. tualetə getməyi öğrənmə zamanında çişini/kakasını (karaşokunu) tualetə qoymadığı üçün, uşağınıza qışqırın, qorxudun. hirsli, qəbiz şəxsiyyətli bir yeni yetmə üfüqdə görünməyə başlamasına səbəb olacaqsınız.

4. maddə. həyat yoldaşınızla onun qarşısında bütün problemləri qışqıraraq danışın, problemlərinizin də həll olunmamasına diqqət edin. həll etmədiyinizi ona yaxşı yaxşı göstərin. hətta yoldaşınıza qarşı da istifadə edin. deyin ki, "atan/anan həmişə belə olub oğlum/qızım sən ona fikir vermə." problem yaşayan yoldaşına "onsuz da həmişə belə olduğunu" deyerkən "özü də başqa cür olmayan bir kişi/qadın' ın tomurcuqları da məhz belə atılır.

5 uşağınızın psixoloji problemlerinin (bkz:depressiya ) (bax: bipolyar pozuntu ) olmağını istəyirsinizsə o zaman bu maddəni sıx sıx istifadə edin. bu gün onunla nə olursa olsun normal bir şəkildə davranın, empati qurun. sabah isə tam tərsinə, tərs bir durumda üstünə qışqırın, elə hərəkət edin ki, sanki dünənki adam gedib başqa birisi gəlib. bir sonrakı gün onu yenə sakit və anlayışlı qarşılayın. belə davam edən bir neçə ildə əmin olun ki, hədəfi tam gözündən vurmuş olacaqsınız.

6. maddə. bu maddə bir başa olaraq orta və geç yaşlarında bir kənara atılmaqdan, ziyarət edilməməsindən qorxan atalara aitdir. uşağınız, xüsusiylə həddi buluğa (ergenlik) dönəmində olduğu zaman onun sahibinin siz olduğnu deyin. onun sərbəst fikir bildirməsinə icazə verməyin. belə bir şey etmək istədiyində isə "uşaqsan otur uşaq yerində" və ya "uşaqsan belə şeyleri sen bilməzsən" kimi cümlələrlə fikirlərini dəyərləşsizdirin. yaşanmışdır

7. maddə. uşağın başqa bir qız/oğlan ilə doğru zügün bir əlaəsi olmasını istəməyən analar xahiş edirəm bu maddəni diqqətlə oxuyun. uşağınızla yaşına başına baxmadan hələdə bətninizdə olduğu kimi rəftar edin. yeməyini hər zaman əllərinizlə siz verin. hər şəkiildə olan səhvlərini düzeltmədən qəbul edin. "qızım/oğlum değil? ne istəyirsə etsin" deyin. dostalarıyla gəzməyə getdiyi zaman onu sıxışdırın. sizin xaricinizdə başqa birisi ilə əlaqə qurmağa, yeni dostlar qazanmağa çalışdığında ajitasyonu, duygu sömürgəsini əksik etməyin, beləcə özünü günahkar hiss etməsini təmin edin.

8. maddə. sevginizi şərtə bağlamaq uşağınızı məhv etməniz üçün istifadə edə biləcəyiniz ən təsirli yollardan biridir. "belə edərsənsə seni artıq sevmərəm". bu sehirli cümlənin məhv etməyəcəyi uşaq yoxdur.

9. maddə. körpəlik zamanında uşağınıza az toxunun. ağlamalarını, yəni ehtiyaclarını diqqətə almayın. onun sakit olması üçün yelləyin, ona hirslənin bağırın, qışqırın. gələcək bir dəli yaratmağın ən ideal yoludur.

10. maddə. uşağınızı başqa bir uşaqla, yoldaşınızı isə başqa ata-ana ilə müqaisə edin. bu onların - uşaqlarınızın xoşuna gəlməyəcək, amma siz yenə də davam edin. beləcə ailənizdəki ata-ana vəqardaş/bacı sistemini dağıtmış olacaqsınız. bu isə qarşı gəlmə, bacı- qardaş, davaları, ata analar arasında mübahisə kimi bəzi problemlərin yaşamasını olduqca asanlaşdıracaq.

bəlkə bir az ideallı olacaq: uşağın ata və anasını sevməsi məcburi deyildir, ancaq ata və analar uşaqlarını sevmələri məcburidir. bu onların alın yazılarıdır. çünkü, uşaq, ata/anasının şüurlu/şüursuz bir seçimiykən; ata və ana uşağın şüurlu/şüursuz bir seçimi deyildir!!!